PORADY

Tajniki sztuki rusznikarskiej


Od kiedy piszę w „Braci Łowieckiej" o drobnych i większych zabiegach rusznikarskich poprawiających funkcjonalność broni, które można wykonać w domu, dostaję wiele listów i telefonów z pytaniami. Dotyczą one zarówno bardzo konkretnych spraw, np. zdobycia drewna wysokiej klasy jak i ogólnych, np. jak zostać rusznikarzem. W odpowiedzi na pytania i prośby czytelników przygotowałem cykl artykułów w których nadal będę się dzielił swoją wiedzą rusznikarską.


Kto może zostać rusznikarzem?

Żeby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba się zastanowić, co to jest rusznikarstwo. Otóż obejmuje ono prace związane z konstruowaniem, wykonaniem i naprawą broni, w tym wypadku przeznaczonej do polowania. Uważam, że rusznikarz powinien również być myśliwym, i to dobrym. Rusznikarz niepolujący jest jak projektant obuwia czy szewc, który nie ma nóg.

Do uprawiania rusznikarstwa zawodowo, w pełnym zakresie, potrzebne są odpowiednie uprawnienia i koncesja MSWiA, ale najważniejsze są kwalifikacje. Sztuki rusznikarskiej można się nauczyć w specjalnych szkołach przyzakładowych, w tzw. zagłębiach rusznikarskich Europy, do których należą Feriach w Austrii, Saint Etienne we Francji, Liege w Belgii, Londyn, Tuła w Rosji czy Suhl w Niemczech. Można też praktykować naukę w pracowni jakiegoś znanego majstra gdziekolwiek na świecie.

Najprościej mówiąc, rusznikarzem jest ten, kto potrafi perfekcyjnie wykonać większość prac rusznikarskich i posiada potrzebną wiedzę techniczną. W warunkach polskiej młodej demokracji i otwartości na świat jest to przeważnie fachowiec od wszystkiego, czyli człowiek-orkiestra.

W dużych pracowniach zazwyczaj istnieje podział ról na ślusarzy, snycerzy grawerów itd. W Polsce rusznikarz musi umieć zrobić wszystko.

Dobry mistrz rusznikarski w zasadzie nie powinien mieć tajemnic związanych ze swoją pracą. Powinien także zawsze doradzić myśliwemu, jaką broń kupić oraz w jakim kalibrze, jak dobrać celownik optyczny i w ogóle być przyjazny dla swoich klientów. Kierując się tymi zasadami, będę się starał propagować sztukę rusznikarską na tamach BŁ, aby nie tylko przybliżyć wszystkim zainteresowanym tajniki tego fachu, ale też zapoznać ich z metodami pracy w rusznikarstwie, co uważam za bardzo ciekawe dla każdego użytkownika broni myśliwskiej.

Barwienie drewna

Sposoby pozyskiwania i przygotowania drewna na kolbę opisałem szczegółowo w numerze specjalnym BŁ z 2006 roku. Osobom szczególnie zainteresowanym tym tematem chciałbym jeszcze przedstawić jedną z „tajemnych" metod preparowania drzewa orzechowego w celu uzyskania unikalnej barwy.

Zaczynamy od wyboru odpowiedniego drzewa. Najlepiej, jeśli średnica odziomka wynosi nie mniej 0,5-0,8 m, gdyż wtedy mamy pewność, że rdzeń będzie dostatecznie gruby Ponadto system korzeniowy powinien być płaski (tak jest w przypadku drzew rosnących np. na gruncie kamienistym, skalistym czy gliniastym).



Na przedwiośniu, kiedy drzewa jeszcze nie ciągną soków, ale gdy nie ma już mrozów, odkopujemy korzenie w promieniu ok. l m, obnażając te najgrubsze. Nawiercamy w nich otwory o średnicy gwintu w szyjce plastikowych butelek po wodzie mineralnej (1,5-2,0 l). Otwory wiercimy do trzech czwartych grubości korzenia i wkręcamy w nie butelki, dnem do góry W dnie robimy maty otwór i całość ponownie obsypujemy ziemią, tak jednak, aby denka butelek spod niej wystawały Następnie nalewamy wodę do butelek i obserwujemy, czy jej ubywa. Jeśli tak, to znaczy że drzewo obudziło się ze snu zimowego i już „pije". Należy wówczas uzupełnić ubytek wody barwnikiem, który przeniknie do pnia, zabarwiając słoje, tworząc piękne cienie i np. czarne żyły, których na próżno szukać w drewnie pochodzącym ze zwykłego drzewa rosnącego w przydomowym ogródku.



Nowoczesna chemia dostarcza wiele rodzajów barwników. Bardzo dobre są np. anilinowe. Można jednak użyć naturalnych substancji, jakie stosowano w dawniejszych czasach. Jednym z nich jest sok z buraka czerwonego. Nadaje on drewnu barwę brązową i czarną, w różnych tonacjach. Należy zaopatrzyć się w dużą ilość buraków (na wybarwienie solidnego pnia możemy potrzebować nawet 100 kg) oraz sokowirówkę i nie ustawać w pracy. Trud się opłaci uzyskamy materiał najwyższej klasy pod względem piękna wybarwienia słoi.

BPo „wypiciu" soku drzewo należy niezwłocznie ściąć i postępować z nim w sposób opisany w artykule pt. „Kolba domowego wyrobu" (numer specjalny BŁ 2006).


Leszek Ciupis

(Artykuł ten ukazał się w "Braci Łowieckiej")

powrót na początek strony